Back to Main Page Back to Main PageSon SayıÖnceki SayılarEditörlerİletişim

Editörden

Tekniğin Olanaklarıyla Yeniden Üretilebildiği Çağda Sanat Yapıtı

Seyit Ali Ak : Bir Fotoğraf Tarihçisi

"Black&White in Colors" YAZIT

Uzaklardan "Sanatsal Fotoğraf, Alfred Stieglitz"

Işık Çiz (Photography - Fotoğraf - Işıkçiz - Ardışık-Işıkçiz)

"Fotografi, Süreçler, Kendi"

Sanat ve Felsefe : "Bir Sanat Yapıtında Estetik Kaygı Zorlamaları"

Yine Sinema Üzerine

Sinema ve Fotoğraf

Fotoğraf ve Uygarlık ve Demokrasi

Sırt Çantalılar

İzahlı Orhan Cem Çetin Külliyatı

Fotoğraf ve Mimari - 4

Temel Tasarım: Kompozisyon

Kaktüs

‘Cam Kent’ : Masumiyet ve Cennetin Dili

Solan Renkler: "Bir Yaprak Dökümü Öyküsü: Kaybolan Zanaatlar"

Okudunuz mu ? Gördünüz mü ?

Bakü'den

Yol Notları:Toskana-2

Ciddiyet

Temel eğitim : Kompozisyon ve Çerçeveleme

İleri düzey : Teknik Denemeler

Haberler

"Çiçeği Burnunda" Yayınlar


Platformlar,Fotoforum


Yeni Umutlar
Emine Denizer
Dicle Türkyılmaz


Sergi Salonu
Mahmut Özturan, Rhythmosthetica
Emrah Can, Bire Bir
Bayramali HALAFOV
Suyunu Çıkaranlar
Bir Ülke Bir Fotoğrafçı : Ken Ligth


Portfolyolar

Emine Ceylan
Hüsnü Gürsel
İzzet Keribar

 






 

 

Sayı 14

DEFORMASYONLAR VE DİĞER DENEMELER

Fotografın başlangıcından itibaren , fotografçıların ve fotograf sanayinin temel kaygısı, bütün cisimleri, nesneleri doğadaki görünümleri ile, yani insan gözünün kaydettiği biçime en yakın görünümleriyle kaydetmekti. Sonraları, fotografçıların sınırsız beklentileri, sanat yapma kaygıları ve yeniliklere imza atma çabaları, bu normal görüntülerin dışına çıkılmasına, deforme edilmiş görüntüler elde edilmesine yol açmıştır.

Çekim Aşamasında :

Hemen bütün amatör fotografçılar ilk deformasyon denemelerini 20 mm. , 19 mm ., 17 mm., 16 mm....gibi geniş açı objektiflerle gerçekleştirmişlerdir. Geniş açı objektifler nesneleri bilinen boyutlarının ve duruşlarının dışına taşıma konusunda gerçekten de oldukça iyi sonuçlar vermektedir.

Bununla birlikte çekim aşamasında çeşitli filtre efektleri yardımıyla başka deformasyon denemeleri de yapılabilir. Fotograf mağazalarında çeşitli filtre setlerinin kataloglarını inceleyebilir ve bunlardan çalışmalarınıza uygun olanlarını bir adaptörle birlikte edinebilirsiniz.

Kendi çabalarınızla çeşitli filtreler oluşturabilirsiniz. Objektiflerinizin önüne çekim sırasında koyabileceğiniz çeşitli saydam malzemeden (cam-naylon...gibi ) filtreler yapabilirsiniz. Bu gün bunların amatörlerce en çok kullanılanı , bir sky - light filtreye veya temiz cam yüzeye vazelin sürerek, bunu objektifin önüne koyup çekim yapmak suretiyle hız - hareket etkisi elde etmektir.

Daha başka maddeler ve malzemeler yardımıyla çok çeşitli filtreler yapabilir ve gene şaşırtıcı fotograflar üretebilirsiniz.

Pan yapmayı deneyebilirsiniz. Bunu yapabilmeniz için hareket halindeki nesnelerin hareketini izleyerek fotograf çekmelisiniz. Makinanız tripod' a bağlanmış olursa daha kesin sonuçlar almanız kolaylaşacaktır. Hareketi izleyerek fotograf çekebilmek için (makinanızı nesnelerin hareketi yönünde hareket ettirebilmeniz için) örtücü hızınızın oldukça düşük olması gerekir. Bir tam saniye ve daha düşük enstantane kullanmanız gerekebilir. O nedenle öncelikle düşük hızlı filmleri tercih etmelisiniz. İkinci aşamada diyaframınızı en kısık duruma ( 16 - 22 gibi ) alarak örtücü hızının düşmesini sağlayabilirsiniz. Eğer ışık koşulları istenen enstantaneyi sağlayamıyorsa, bu kez objektifinize bir polarize filtre ya da sepya filtre takarak ışığın bir - iki stop daha azalmasını sağlayabilirsiniz. Makinanız tripod' a bağlı olmakla birlikte, nesnelerin hareketi yönünde hareket ettirebileceğiniz şekilde tripod' unuzu ayarlamalısınız. Bu çekimleri yaparken birden fazla deneme yapmalısınız. Çünkü böyle çekimlerde çektiğiniz karelerin önemli bir kısmı istediğiniz etkiyi vermeyebilir.

Zoom Patlaması deneyebilirsiniz. Bunu yapabilmek için değişken odaklı bir zoom objektife ihtiyacınız var. Bir zoom objektifinizi varsa , herhangi bir nesneyi odaklayıp netlemeyi yaptıktan sonra ( makinanızın tripod' a bağlı olması çekiminizi kolaylaştıracaktır ) , objektifinizin odak uzaklığını değiştirdikten sonra , deklanşöre bastığınız anda, objektifi önceki haline hızla hareket ettirmelisiniz. (Örneğin ; 28 - 80 mm. bir zoom objektifiniz var.) Objektifin odak uzaklığını 80 mm. ye alıp söz konusu nesneyi netlediniz. Netleme durumunu hiç bozmadan zoom bileziğini 28 mm. ye doğru alın. Çekim için deklanşöre bastığınız anda, zoom bileziğini eski durumuna hızla hareket ettirin. Böylece yeniden netleme durumuna gelecektir. Odaktaki nesne net çıkarken, çevresindeki her şey hareket etkisi kazanacaktır. Bunun için de pan çekimde olduğu gibi düşük enstantaneye ihtiyacınız olacaktır. O nedenle düşük hızlı bir film tercih etmelisiniz ve objektifinizi 16 - 22 gibi kısık konumuna almalısınız.

Kullanabileceğiniz en iyi yöntemlerden birisi de, dublikasyon sırasında bir takım effektler kullanarak yeni filminizde deforme edilmiş fotograflar elde etmek olacaktır. Bunun için bir dublikasyon cihazına ihtiyacınız var. Özellikle dialarınızdan yararlanmanızı öneririm. Sonuçlarını daha kısa sürede ve pozitif olarak görebilirsiniz. Ancak Dia' dan negatife de aktarma yapabilirsiniz. Makinanızı tripod' a bağlayın. Dublikasyon cihazını makinanıza taktığınızda ( makinanızda dia ya da negatif takılı olacaktır ) tripoda bağlı makinayı gökyüzünün açık ve berrak ( bulutsuz ) kısmına yöneltin ( daha fazla ışık için ). Dublikasyon objektifinin ön kısmına çerçeve içindeki dia' yı koyduktan sonra , dia ile objektif arasına daha önceden hazırladığınız çeşitli motiflerden oluşan küçük buzlu camlardan istediğinizi seçerek koyun ve çekim yapın. Bundan başka buruşturulmuş şeffaf naylon, desenli şeffaf naylon ....vb. nesnelerden yararlanarak çok etkileyici ve keyifli yeni fotograflar elde edebilirsiniz. (Fotoğraf: Amgalan NATSAGDORJ)

Fotograflar:
Tekin ERTUĞ

Şayet bir dublikasyon cihazı edinebildiyseniz, bundan yararlanarak Rölyef etkili fotograf denemeleri yapabilirsiniz. Rölyef etkili fotograf alabilmeniz için birbirinin aynı olan negatif ve pozitife ihtiyacınız olacak. Bu ikisini agrandizör de üst üste koyup, çok hafif kaydırdığınızda, yapacağınız baskıda elde edeceğiniz fotograf rölyef etkili olacaktır. O halde dublikasyon cihazıyla bazı dialarınızı S/B negatife birebir aktararak her birinden birer de negatif elde etmeniz mümkündür. Böylece Rölyef etkili fotograf yapmak için portföyünüzde hazır materyal oluşturmuş olacaksınız. Profesyoneller bunu yaparken aynı fotografı hem negatif ve hem de pozitif çekerler ve birinin ışığı hangi yönden geliyorsa , diğerinin ışığı bunun tersi yönden gelecek şekilde düzenlenir. Böylece görüntü berraklığında yüksek kalite ve etkisi belirgin rölyef oluştururlar. Ancak amatörlerin böyle çalışma ve üretim olanakları bulunmadığından, ellerindeki ekipmanın izin verdiği ölçüde, daha yalın ve maliyeti düşük yöntemleri denemek durumundadırlar.

Karanlık Oda Aşamasında :

Çekim aşaması dışında , baskı aşamasında da bazı deformasyonlar deneyebilirsiniz. S/B baskılarınız sırasında , kart üzerine koyacağınız camın üzerine vazelin sürerek soft bir etki sağlayabilir veya hız etkisi alabilirsiniz. Agrandizör' e takılı negatifinizle üst üste koyacağınız şeffaf bir naylonun yüzeyine vazelin sürerek benzer sonuçlara ulaşabilirsiniz.

Ya da kartın üzerine değişik desenler içeren buzlu camlar koyarak beklenmedik keyifli tram etkileri alabilirsiniz. Elbetteki bunları yaparken, normal bir baskıda olduğu gibi mutlaka testlerinizi almalı ve ondan sonra baskıya geçmelisiniz.

Ayrıca ,baskı sırasında kartınızı bir köşesinden eğip bükerek görüntüyü deforme edebilirsiniz. Kartı agrandizör başlığına paralel koymak yerine 15 - 20 derece eğimli koyarak görüntünün boyutlarını uzatabilir ve nesnelerin normal görünümlerini olağandışı boyutta değiştirebilirsiniz.

Bir deformasyon denemesi olarak düşünülmese de,( karttan karta aktarma ) karanlık oda çalışmalarınız sırasında; daha önceden yapılmış bir baskının kartını, kutusundan çıkarttığınız yeni bir kartın üzerine koyup (üzerine cam kapatarak) tepeden agrandizörün ışığını açtığınızda bu yeni kart pozlanacak ve üzerine düzgün bir şekilde kapattığınız (üzerine cam koymalısınız ki kağıt yüzeyleri tam örtüşsün ve netsizliğe yol açmasın) önceki baskının görüntüsünü bu kez ( tam olarak öyle olmasa da) negatif gibi elde edeceksiniz. Ancak bunu yaparken mutlaka normal bir baskıdaki gibi öncelikle test almalısınız.

Karanlık odada yapabileceğiniz bir başka deneme de ; baskı sırasında kartınızı kaydırmak veya sık aralıklarla yerini değiştirmek olacaktır. Bu yöntemi rahat çalışabilmeniz için görüntünün bir hayli büyük düşmesi, buna karşın kartın daha küçük boyutlu olmasıdır. Örneğin görüntü 50 x 60 boyutlu iken, baskı için kullandığınız kart 30 x 40 boyutlu olmalıdır. Kaydırma sırasında hız etkisi , pan etkisi alabileceksiniz, yer değiştirmeler sırasında ise hız etkisinin yanı sıra paralel image filtre etkisine benzer bir etki elde edeceksiniz. Ayrıca fotograftaki obje sayısını da olduğundan çok daha fazla göstermiş olacaksınız. Bu denemeyi de yaparken mutlaka test almalısınız. Testlerinizle belirlediğiniz pozlama süresini, kartın kaydırılması veya yerinin belirli aralıklarla değiştirilmesi sonucu farklılık kaydedecek olan tonlarının durumunu dikkate alarak düşürecek veya artıracaksınız.

Pan veya hız etkisi alabilmek için kartınızı aynı koşullarda ( pozlama sırasında ) olduğu yerde dairesel hareketlerle çevirebilirsiniz. Bunu yapınca fotograftaki belirli bir obje tam olmamakla birlikte net ( söz konusu obje net kalsın isteniyorsa maskeleme yapılabilir), diğer objeler dairesel bir biçimde onun etrafında hareketli çıkacaktır.

İki veya daha fazla negatifi üst üste koyarak bunun baskısını yapmayı deneyebilirsiniz. Bunu yaparken en çok dikkat edeceğiniz şey, üst üste koyacağınız negatiflerin açık negatifler olmasıdır. Çünkü iki koyu negatifi üst üste koyduğunuzda en açık diyaframla çalışsanız bile, hem netleme güçlüğü çekersiniz ve hem de dakikalar süren pozlama yapmanız gerekir ki bu durumda test alma güçlüğü ile karşı karşıya kalırsınız. O nedenle üst üste koyduğunuz ( buna fotograf çevrelerinde sandviç baskı da denir ) negatif sayısı iki ise, bunların hiç olmazsa biri açık negatif olmalıdır. Bir diğer önemli nokta ise negatiflerin birbirleriyle tonları bakımından kontrast olmasıdır. Bir negatif orta gri ve daha koyu tonlu gri cisimleri içeriyorsa, diğer negatif beyaz nesneleri içerdiğinde, hem anlam bakımından ve hem de baskı kolaylığı sağlaması ve kontrast sonuç vermesi bakımından, sarf ettiğiniz çaba karşılığını bulacaktır.