FOTOGRAFYA

Yarışmalarda Jüri Sorumluluğu

Ali Rıza Akalın

Mersin Deniz Ticaret Odasını, TFDB'nin 2000/9 no'lu patronajı almış olan fotograf yarışması; "MERSİN ve DENİZ" düzenlendi.

47 fotografçının 138 yapıt ile katıldığı yarışma sonuçlandı. Ödül kazanan ve sergilenmeye değer bulunan fotografların sanatçılarını kutluyorum.

Özellikle ödül kazanan fotografları tanıyabilmek için, kataloğun yayınlanması beklenirken, Mersin Deniz Ticaret Odası'nın dergisi adresime ulaştı.

Kaliteli baskısı ve zengin içeriği ile albeni yaratan bir meslek dergisi. "MERSİN ve DENİZ" konulu yarışmanın haberi ve "ÖDÜL" kazanan fotografların da yer alması ile daha da renklenmiş.

Dergi ile oluşan ilk etkileşim geçip, ilgimiz gereği yarışma fotograflarına yakından baktığımızda ciddi bir şaşkınlık yaşıyorum. Fotograflarda "DENİZ" var. İyi hoş da "MERSİN" nerede? Deniz ile Mersin'in birlikteliğini, etkileşimini, Mersin yaşamı kesintilerinin belgelenerek geleceğe taşınması değil miydi amaç?

Açık denizde balık avlayanların görüntüsü altında "Mersinli Balıkçılar" yazmak ne kadar inandırıcı ve ne kadar "MERSİN" anlatımlı. Ağların arka tarafında uzanıp dinlenmekte olan balıkçı "MERSİN" de mi? Yoksa "MERSİN" li mi? Ödül kazanan fotograflardan birinin değil MERSİN'de, değil bir deniz kıyısında büyük bir havuz kenarında çekilmiş olduğunu iddia etsem, hangi juri üyesi ortaya çıkıp; "Hayır bu fotograf MERSİN'de ve DENİZ kıyısında çekilmiştir" diyebilir. Varsa böyle bir juri üyesi sayfalarımız kendisine açıktır.

Bir tek "Seçici Kurul Özel Ödülü" verilen fotograf; simgesel olarak denizi ve somut olarak da Mersin görüntüsünü bir fotograf içinde yoğurmak gerekliliğinden yola çıkarak oluşturulmuştur.

Umarım ki eleştirilerimizin hiç birinin, fotografların teknik ve estetik değerlerine yönelik olmadığı dikkatlerdedir.

Fotograflar değil, juri sınıfta kalmıştır. Konuda MERSİN'i çıkartmışlar, kalmış DENİZ

Ülkemiz fotograf yarışmalarında "JURİ GEREKÇELİ RAPORU" yazma geleneği yerleşmedi. Oysa her juri üyesinin kendisini korumak hakkı vardır. Formda isimleri yazılı olan tüm üyeler değerlendirmeye katılmışlar mıdır? Seçimde ne gibi bir yöntem izlenmiştir? Tüm sonuçlar oybirliği ile mi belirlenmiştir? Birincilik (ya da herhangi bir ödül) ödülü hangi üyenin oyları ile verilmiştir? Juri bu ödülü verdiği fotografta, hangi değerleri görmüştür? (Başka bir ifade ile; fotograf hangi değerlere sahiptir ki ödül kazanmayı başarmıştır?) bu ve bunun gibi bir çok sorunun yanıtını "JURİ GEREKÇELİ RAPORU"nda bulmuş olsaydık, daha köklü ve kişisel değerlendirme yapabilirdik.

Fotografın, fotografçının, juri üyelerinin saygınlığını kollamak için atılacak ikinci adım, (bazı aksaklıklarım olmasına karşın, ilk adımın "PATRONAJ" verme konusunda atıldığını düşünüyorum). JURİ GEREKÇELİ RAPORU'NUN mutlaka düzenlenmesi olmalıdır.

Ne yaptığının bilincinde olmak isteyen kişilerin dikkatinden kaçmadığına inandığım bir bilgiyi aktararak noktalamak istiyorum yazımı.

8. Devlet Fotograf Sergisine katılma koşullarının maddesi aynen şöyle idi: "Eserler, sergilenmeye hazır ve sanatçı tarafından İMZALANMIŞ olarak teslim edilmelidir". Kişisel olarak, son derece saygın bulduğum, kısır tartışmaların (dedikoduları) aşılacağını düşündüğüm, juri üyelerinin kişiliklerini yücelteceğini umduğum bu uygulamada gördüm ki, sergileme alan birçok fotograf imzasız idi. Daha beter olarak da; ödül alan fotografların hiçbiri imzalı değildi.

Yazdık, çizdik, dilekçelerimiz Kültür Bakanlığı'nın çeşitli birimlerinde dolaştı durdu. Son durak Müsteşarlık oldu. Bizimde nefesimiz tükendi.

Belli ki, GEREKÇELİ RAPOR yazmak zahmetine katlanmayarak juri, özgüvenini de yitirdiğinden, tüm ödülleri imzasız fotograflara vererek işin içinden sıyrılmayı seçmiştir.

9. Devlet Fotograf Yarışması da "imza" koşulunu taşıyor. Dilerim ki bu kez saygınlık fırsatı kaçırılmaz.

Sevgili dostlar; bir yarışmaya katılan şiirin, hikayenin, romanın, resmin, heykelin, müzik parçasının üzerinde onu oluşturan sanatçının ismi-imzası var da, fotografın niye olmasın? Bu korku niye?

Kalın Sağlıcakla.

Ali Rıza Akalın