FOTOGRAFYA

KİTAP RAFLARINDAN

Dosya konumuz Koleksiyon Kültürü ve Fotoğraf Koleksiyonları olunca tanıtacağımız kitap da doğal olarak konuyla ilgili oldu.

Fikret Çiftçi’nin nü kartpostal koleksiyonunundan yaptığı bir seçki. Geçmişe Yapılan Yolculuk adını taşıyan kitap Retro Yayıncılık tarafından basılmış. Kitabın önsözünü Tuğrul Çakar yazmış. Biz de sözü kendisine bırakalım.

GEÇMİŞE YAPILAN YOLCULUK

Fotoğraf tarihinin sayfalarında uzun bir yolculuğa çıktığınızda, fotoğrafla yaşamayı seçmiş insanların, fotoğrafın bitmek bilmeyen konuları arasında, kendilerine bir yol seçtiklerini, çalışmalarını seçtikleri yolda yoğunlaştırdıklarını görürsünüz. Bazıları, kendi hayatlarının dışındaki hayatlara tanıklık etmek, başka hayatları belgelemek üzere yola çıkarlar. Şüphesiz kâğıt üzerine alınmış her fotoğraf bir belgedir. Ancak tek tek saptanmış, birbiri ile ilgisiz belge fotoğrafları ile, bir belgesel fotoğraf çalışmasının farkını görebilmiş olanların, çalışmalarını iki kapak arasında gördüğümüzde onların seçtikleri konu üzerinde nasıl yoğunlaştıklarına, zamanı nasıl değerlendirdiklerine, çalışmaları içindeki belirgin tarzlarına tanık oluruz.

Yine fotoğrafın bitmeyen konuları içinde, objektiflerini doğaya çevirmiş fotoğrafçıların sayısı da küçümsenmeyecek kadar çoktur. Fotoğrafın orada olanı alıp buraya getirmek olmadığını savunan fotoğrafçılar ise, olmayanın peşine düşüp, düşüncelerini, düş güçlerini, iç dünyalarını görselleştirme çabasına girerler. Çalışma alanları ne olursa olsun, fotoğrafçının seçtiği çalışma alanının fotoğrafçının kişiliği ile, dünyaya bakış biçimiyle çok yakın bir ilgisi vardır. Bunları yazarken elbette söyleyecek bir şeyler olmayan, yine de fotoğraf dünyasında boy göstermeye çalışan, bir anlamda sosyal çevre ve eğlence arayışı içinde olan fotoğrafçıları kastetmiyorum.

Çoğaltabileceğimiz bu örneklerin dışında fotoğraf dünyamıza başka ve özel bir kapıdan girip, sık sık yaptıkları ile görünmek yerine, yıllar öncesine gidip o yıllarda yapılanları araştıran, bulan, toplayan insanları fotoğraf dünyamızdan uzakta görmek elbette olanaksız. Dostumuz Fikret Çiftci bu konuda arşiv oluşturanlar arasında önemli bir yere sahip. Mütevazı kişiliğinin yansıması olsa gerek O, kendisine –toplayıcı- ismini uygun bulmuş. Yıllar içinde yılmadan peşine düştüğü ve topladığı eski fotoğraflar, giderek amatörce bir biriktirme merakı olmaktan çıkıp, hatırı sayılır bir koleksiyona dönüşmüş. Çiftci, zaman, araştırma ve bilgilenme gerektiren bu işin üstesinden gelmiş.

Verilen emeğin, yıllar sonra geldiği noktada şu soru akla geliyor. Şimdi ne olacak? Binlerce eski fotoğraf baskısı giderek eskiyen çekmeceler içinde neyi, neden bekleyecek? Böyle bir birikime ilgi duyacak, değerlendirecek, değerini verecek, insanların paylaşımına sunacak ciddi bir fotoğraf müzemizin bile olmaması akla gelen bu soruyu güçlendiriyor. Çiftci de bu sorunun çözümünü düşünüp, benim de desteklediğim bir yola başvurmuş. Biriktirdiği eski fotoğrafları sınıflandırıp birer katalog haline getirmek. Yapacağı ilk kitabı da eski ve nü fotoğraflara ayırmak. Bu konuda biriktirdiği kartpostalları fotoğraf severlerin kitaplıklarına taşımak.

Kadın vücudunu konu alarak, estetiğin sanata taşınabilmesinin en çarpıcı örneğini oluşturan, çıplak fotoğraf çalışmaları, fotoğraf tarihi boyunca güncelliğini hiç yitirmeyen bir konu. Fotoğrafa ilgi duyan herkesin, böyle bir çalışma yapmasa da, yapmayı aklından geçirdiği bir konu. Fikret Çiftci’nın ulaştığı ve edindiği fotoğraflara baktığınızda, çıplak çalışmaların tarih içinde yaptığı yolculuğun tanığı olabiliyorsunuz. Çalışmalarda ulaşılmış mükemmelliği görmek ise bu konuda çalışma yapmak isteyenler için bir kaynağa dönüşebilir nitelikte. Kitapta yer alan fotoğraflar, -artık bilmeyecek olsalar bile- ulaşılabildiği kadarı ile fotoğrafçılarını yeniden anımsamamızı sağlayabiliyor.

Son yıllarda, sayıları giderek artan fotoğraf yayınları içinde, Fikret Çiftci’nin hazırladığı kitabın, kitaplıklarımızda farklı ve özel bir yere sahip olacağından hiç kuşkum yok.

Şimdi bize de Çiftci’nin verdiği emeğe saygı duymak, teşekkürler sunmak düşüyor.

Tuğrul Çakar/ Mart 2014/Ankara