FOTOGRAFYA

Tarık Yurtgezer

DOĞA FOTOĞRAFI VE DOĞA FOTOĞRAFÇISI

Konusunu doğal varlıkların oluşturduğu bir fotoğrafçılık alanı olan “Doğa Fotoğrafçılığı”, hem fotoğrafa hem de doğaya karşı ilgi ve sevgi besleyenler için son derece keyifli, bir o kadar da terapi yerine geçen bir uğraş alanıdır.

Doğayı seven, doğaya ilgi duyan kimse doğada bulunmaktan büyük keyif alır, mutlu olur. Hele ki, herhangi bir doğa parçasını veya bir doğal varlığı fotoğraflayarak kendi dünyasına taşırsa bu mutluluğu katlanarak artar.

Doğa fotoğrafının konusunu doğal varlıklar oluşturur dedik. Peki, nedir bu doğal varlıklar? Tüm yabanıl hayvan ve bitki türleriyle kayalıklar, kumul alanlar, akarsu ve şelaleler, göller, denizler, bulutlar gibi cansız doğa ögeleri doğal varlıklar olarak doğa fotoğrafının konusunu oluştururlar. Buradan şu anlaşılıyor ki, yayla evleri, çitler, yüksek gerilim hatları gibi insan yapısı ögeler doğa fotoğrafına konu olamazlar. Aynı şekilde tarlalar, tarımsal faaliyetler ve evcil hayvanlar da doğa fotoğrafının konusu dışında kalırlar. Örneğin buğday tarları veya koyun sürüleri doğa fotoğrafının konusu değildir. Ancak kırsal peyzaj fotoğrafına konu olabilirler.

Neden insan yapısı ögeler ve evcil bitkilerle evcil hayvan türleri doğa fotoğrafına konu olamıyorlar? Bu sorunun yanıtı doğa ve kültür kavramlarının karşıtlığında yatıyor.

Doğa, insanın ortaya koyduğu bütün kuruluş ve biçimlerle karşıtlık içinde kendi kendine var olan kendi kendine biçimlenen bir varlık alanıdır. Bu tanımdan kültürün tanımını da çıkartabiliriz. Kültür, insanın kalıtımsal yolla getirmeyip doğaya kattığı her şeydir. Bu tanımlardan hareketle insan yapısı bütün ögelerin ve insan tarafından kültüre alınıp yetiştirilen bütün bitki ve hayvan türlerinin doğa fotoğrafının konusu olamayacaklarını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Herkes objektifini doğaya çevirip fotoğraf çekebilir. Fakat doğa fotoğrafçılığı yalnızca objektifini doğaya çevirip fotoğraf çekmek değildir. Bir doğa fotoğrafçısı fotoğraf bilgisinin yanında doğa bilgisine de sahip olmalıdır. Fotoğrafınv çektiği konuda bilgi sahibi olmak büyük avantajdır. Örneğin, belirli bir çiçeği çekmeyi düşünüyorsa onu yılın hangi zamanı nerede bulabileceğini bilir. Hayvan davranışları konusunda bilgi sahibi olmak fotoğrafçıya o hayvanı fotoğraflamak konusunda kolaylık sağlar. Yine yabanıl hayvan fotoğrafçıları fotoğraflayacağı hayvanı ayak izinden, dışkısından, tüy kalıntılarından tanıyabilecek derecede bilgi sahibi olursa o hayvanın dolaştığı, su içtiği, dinlendiği yerleri saptayabilir. Manzara fotoğrafçıları meteoroloji bilgisine sahip olup, çekim programını buna göre ayarlayabilir. Doğa fotoğrafçısı doğada uzun süre kalabilecek, dağ tepe dolaşabilecek derecede bedenen ve ruhen zinde olmalıdır.

Fotoğraf ve doğa bilgisinin yanı sıra bunlara doğa sevgisi de eşlik etmelidir. Doğa fotoğrafçısı doğayı içselleştirmiş kişidir. Fotoğraf çekerken doğayı içinde hisseder, zihnini tamamen boşaltıp kendisini doğayla bir hisseder.

Elbette ki, doğa fotoğrafçısının fotoğrafik bakış kazanması ve estetik bir göze sahip olması gerekir. Çok az insan doğuştan böyle bir yetenekle gelir. Ama eğitimle de kazanılabilir. Bunun için bir doğa fotoğrafı heveslisinin, doğa fotoğrafı ustalarının eserlerini incelemesi, mümkünse onların eğitimlerine katılması, ayrıca okuyup kendini geliştirmesi gerekir.

Doğa, bize göre estetik bir varlıktır. Başarılı bir doğa fotoğrafı bize bu estetik varlığı olduğu gibi aktaran bir fotoğraf değildir. Çünkü kimse aslı dururken kopyasına bakmaz. Doğa fotoğrafı doğal bir güzelliğin basit bir görsel kaydı değildir. Fotoğrafçı, kompozisyona, ışık, ayrıntı, zaman ve hava durumuna büyük dikkatle yaklaşır, doğru bakış noktasından doğru ekipmanı kullanarak doğayı herkesin görmediği bir biçimde fotoğraflayarak yeniden yaratır.

Doğa fotoğrafçısı doğayla girdiği ilişkide her zaman doğaya saygılıdır ve ona asla zarar vermez. Bu saygının olmadığı bir etkinlik, teknik ve sanatsal olarak başarılı bir çalışma olsa bile etik olarak yanlıştır ve doğa fotoğrafı olarak kabul edilemez.

Ben burada, özellikle ilgi alanım olan Manzara (Landscape) ve İçsel Manzara (Intimate Landscape) fotoğraflarımı sizlerle paylaşmak istedim.