ENGLISH
Editör/Yayın Yönetmeni

Koray Olşen

Yayın Kurulu

Reyhan Bilir
Aygün Doğan
Bahar Akkoyun
Seray Akkoyun
Koray Özbaysal 



Fotografya Yayın Kurulu
adına İmtiyaz Sahibi
Ş. Uğur Okçu


E-Mail Fotografya
fotografya@ada.net.tr

Yayınlanmasını İstediğiniz
Fotoğraf Haberleri İçin

fotografya@fotografya.gen.tr

ADANET Fotoğraf Editörü

Ş. Uğur OKÇU

Marka Avukatı / Copyright Lawyer
ARABULUCU
Ayşe OKÇU
 


MAKALE > HÜRÜ ÖZLÜK - Fotoğrafçı ne okumalı ?

FOTOĞRAFÇI NE OKUMALI

İyi bir fotoğrafçı olmak için ne okumak gerekir?

Bu soruyu 1995 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fotoğraf bölümün de okumaya başlayan bir öğrenci olarak hocamız Prof. Simber Atay’a sormuştum. Simber hoca, bir ay bekle demiş ve sabırsızlıkla panoya asacağı kitap listesini beklemiştim. Sonunda hocamız panoya kitap listesini asmıştı. O kitap listesinde neler yoktu ki; Dünya klasikleri, Çocuk klasikleri, Rus klasikleri, …diye sürüp gidiyordu. O zaman anlamıştım ki bu işin bir kitabı yok birçok kitabı var. Her zaman insanlığın ürettiği kültürü bilmek ve çok okumak gerekiyor ancak bu da salt yeterli olmayıp teknik bilgi, deneyim, sezgilerimizi kullanmayı da bu sürecin tamamlayıcısı olduğunu da unutmamak gerekiyor. Düşünce ve duygularımın yanı sıra çok fotoğraf çekerek deneyimle harmanladığımız bu yolculuğun nereye ve nasıl evirileceği kişinin bu yolda ne kadar kararlı, samimi ve disiplinli bir yürüyüşçü olacağı ve sürekli bir öğrenme çabası içinde olup olmayacağı ile de bağlantılıdır.

Yıl 2021 aradan 26 yıl geçmiş ve insanlık olarak çok özel bir dönemden (Covid-19) geçiyoruz. Bir yılı aşkın bir süredir evdeyiz ve içimize döndüğümüz bugünler de alanımız olan fotoğrafçılık ile ilgili bu soru ile karşı karşıyayım. Bir fotoğrafçı kendi alanı için ne okumalı? Tabi ki Prof. Simber Atay hocamızın verdiği cevap halen geçerli fakat o günden bugüne birçok alanda olduğu gibi fotoğraf alanında da teknolojik ve düşünce alanında köklü değişiklikler oldu.

Bu değişimin en önemli olanı fotoğraf tekniğinin analog yöntemden dijital alana geçmesi oldu. Bu yeni teknoloji doğal olarak hem hayatımızda hem de görme biçimlerimizde köklü değişikliklere yol açtı. Demokratik bir araç olan fotoğrafın adeta hiper–demokrasisini yaşadığımız bir sürecin içindeyiz. İnsanlık tarihine baktığımızda üç önemli kırılma görmekteyiz. Önce sözlü kültür ardından matbaanın icadı ile birlikte yazılı kültürün gelmesi, fotoğrafın icadı ve sayısallaşması hem tekniği hem de paylaşımının kolaylaşması ile birlikte görsel kültürün baskın hale geldiği bir süreci yaşamaktayız. Ortalama bir insan günde beş bin sözcük kullanırken günümüzde günde ortalama otuz bin görselle karşılaşmakta günün önemli bir zaman parçasını sosyal medya mecralarında dolaşıma sokulmuş imgeleri izleyerek ve kendi ürettiği imgeleri paylaşarak geçiriyor. Bu durumun insanoğlunun algısı üzerinde ne gibi değişimler yarattığını halen ortaya çıkarabilmiş değil. Ünlü fotoğraf kuramcısı Fred Ritchin’in “Fotoğraftan Sonra” adlı eserinin girişinde belirttiği gibi ‘’Dijital çağa girdik. Dijital çağ da bize nüfuz etti. İyi ve kötü anlamda, artık eskiden olduğumuz insanlar değiliz. Düşünmemiz, konuşmamız, okumamız, dinlememiz ve görmemiz eskisinden farklı. Aynı şekilde; yazmamız, fotoğraf çekmemiz ve hatta sevmemiz de.’’ değişmektedir.

Yeni dijital teknoloji doğal olarak algı ve görme biçimlerini değiştireceği gibi bu konu üzerine düşünme ve felsefe yapma biçimlerimizi de değiştirmesi kaçınılmaz görünmektedir. Bu noktada değişim sürecinin getirdiği yenilikleri hem kavramak hem de buna uygun üretimler yapmak her fotoğrafçının üzerinde düşünmesi ve kavramsallaştırmasını diğer bir tabirle alt metini olan fotoğraf paylaşımını zorunlu hale getirmiştir. Kayıt düzlemlerin film olduğu dönemde analog tekniklerin elverdiği olanaklarla üretilen eserlerdeki estetik yaklaşım farklı iken sayısal yönetimlerle üretilen eserlerin estetik ve ontolojik yapısı kaçınılmaz olarak birbirinden farklı olacaktır. Bu yeni dönemde teknik, bir anlamda kolaylaşırken ve boyut değiştirirken konunun felsefi ve sosyolojik ve multidisipliner yönleri daha fazla önem kazanmaktadır.

Fotoğrafçı; bir konunun ışığı, gölgesi, pozlandırması, rengi vb. sorularının yanında daha çok konunun bağlamı, içeriği, bakış açısı vb. sorularına daha fazla muhatap kalacaktır. Bu da fotoğrafçının ele aldığı konusunun özü ve biçimi çözümlemesi hakkında yavaşlaması ve derinleşmesini gerektirmektedir. Sadece çektiği değil gördüğü görüntüler hakkında görsel okuryazarlık noktasında da kendisini geliştirmekle karşı karşıyadır.

Ülkemiz de son on yılda bazı yayınevleri (Espas, Hayalbaz, Metis, Altı Kırk Beş, Agora, Say …) gibi dünyada fotoğrafın sadece teknik değişimleri değil kuramsal alanında yayınlanmış kitapları dilimize kazandırmışlar ve kazandırmaya da devam etmektedirler.

Bu yayınları incelediğimizde Hayalbaz yayınları sanat tarihi ve fotoğraf üzerinden yayıncılık yaparken. Espas Sanat Kuram Yayınları ağırlıklı olarak fotoğraf kuramı odaklı bir yayın politikasına sahip olduğu görülmektedir. Bu yayınevlerinin fotoğraf kitaplarından bir okuma yapmak istersek iki başlık ağırlık kazanıyor. Birincisi fotoğraf tarihine girmiş fotoğrafçıların deneyimlerini röportaj olarak aktaran kitaplar oluşturmakta. İkincisi fotoğrafın kuramsal alanı ile ilgili yayınlanmış kitapların çevirisi oluşturmaktadır.

Fotoğrafçıların deneyimini öğrenmek istiyorsak; Fotoğraf Tarihi, Fotoğrafçının Eğitimi, Fotoğrafçı olmak, Çağımızın Tanıkları; Belgesel Fotoğrafçılar Anlatıyor, Fotoğrafla Diyalog, Toplumsal Belgeci Fotoğraf ve Fikret Otyam Örneği, Henri Carter Bresson: Biyografi, Hafif Flu- Robert Capa, Tina Modotti, Diana Arbus, Ütopya Mücadelesi, Weimar Cumhuriyetinden Günümüze Fotoğraf Ajanslarının Fotojurnalizme Katkıları…

Diğer bir ayağı olan Fotoğraf üzerine düşünmek ve düşünce geliştirmek için; Fotoğraf Üzerine, Görme Biçimleri, O Ana Adanmış, Camera Lucida, Pasajlar, Çağdaş Sinemanın Sorunları, Başkasının Acısına Bakmak, Acımasız Aydınlık ve Politik Şiddet, Fotoğrafı Eleştirmek, Fotoğraf ve Toplum, Fotoğraf Neden Kusursuz Olmak Zorunda Değildir, Fotoğrafçılar İçin Eleştirel Kuram, Fotoğraflar Neyi Anlatır, Fotoğrafları Anlamak, Fotoğrafı Düşünmek, Fotoğraftan Sonra, Fotoğraf Kuramı ….

Bu listeleri daha genişletmek ve daraltmak tabi ki fotoğrafçının kendi elindedir. Sorun sadece fotoğraf üzerine kitapları okuyarak aşılacak bir nokta olmaktan çok. Asgari bir sanat tarihi bilgisine sahip olmak sanatın diğer dalları hakkında bilgi ve deneyim sahibi olmak, sık sık sergi gezmek, fotoğraf tarihine girmiş ve günümüz fotoğrafçılarının albümlerine bakmak, çalışmayı düşündüğümüz konu hakkında ön araştırma yapmak, konu ile kurduğumuz ilişkiyi sorgulamamız ve nasıl bir teknik kullanarak derdimizi en iyi şekilde görsel olarak ifade edebileceğimizin cevaplarını kendimize verebiliyor olduğumuzu bilmek durumundayız.

Kısacası iyi bir fotoğrafçı olmak için her şeyden önce iyi bir insan olmalıyız. Daha sonra; sezgilerimizin ve düşüncelerimizin farkında olmalı, teknik bilgiyi nasıl kullanacağımızın yetkinliğine sahip olmalı ve sürekli okumalar yapmalıyız…





MSGSU. GSF. Fotoğraf Böl.

Öğr. Gör. Hürü Özlük












Ziyaretçi Sayısı:748
 
   
 
   
 

Barındırma: AdaNET

 

Copyright and "Fair Use" Information

Dergimiz ticari bir kuruluş olmayıp amatör bir yayındır. Fotoğrafçıları ve dünyada yapılan fotoğraf çalışmalarını tanıtmak amacıyla bilgi ve haber yayınları yapmaktadır.
Bir kolektif anlayışıyla çalıştığı için makalelerde yer alan fotoğraflar ve alıntıların sorumluluğu makalenin yazarına, fotoğrafçısına aittir.
Dergide yer alan içeriklerden ve ihlallerden derginin herhangi bir sorumluluğu yoktur.

Fotoğrafya'da yayınlanan yazıların, fotoğrafların ve kısa filmlerin sorumluluğu
yazarlarına/fotoğrafçılarına/sanatçılarına/film yönetmenlerine aittir.

Dergimiz fotoğrafla ilgili gelişmeleri duyurmak amacıyla çalışmaktadır. Ek olarak, ülkemizde yeterince tanınmayan yabancı fotoğrafçılar ve fotoğraflarıyla ilgili bilgi de aktarmaktadır. Makalelerde yer alan fotoğraflar HABER amaçlı kullanılmaktadır.

AdaNET Ana Sayfa X-Hall Instagram