KORONA, KOVİD 19, PANDEMİ VE KOD 29

İnsanlık 2000 yılında Milenyum çağına girdi. Işıltılı kutlamalarla girilen bu 3.bin yılda yeni bir devir başlayacaktı. Anlayacağınız 21. Asrı gören şanslı kuşaklardık. Rivayete göre savaşların son bulduğu, yoksullukların ortadan kalktığı, ölümlerin doğal nedenlerle olacağı bir çağ olacaktı. Daha 20 yıl geçmeden 21. Asır insanlığı sınıfta kaldı.

Sonuç olarak; İki yıla yakın bir zamandır tüm insanlığı tehdit ettiği söylenen Kovid 19 virüsüyle başımız belada. Evet sonuç üzerinden baktığımızda Kovid 19 belasında anlaşabiliriz. Ama nedenini sorduğumuzda ayrılığımızda başlar. Dünyayı tehdit eden bu virüsü yaratan(lar) kimine göre Allah, kimine göre doğanın ilahi gücü, kimine göre insan.

Ben insan olduğunu düşünüyorum.

Yıllardır doğa katlediliyor, ekoloji çöküyor, buzullar eriyor, Hayvanlar ve endemik bitkiler katlediliyor, karbon salınımı tehdit ediyor diyen bilim insanlarına ve aktivistlere kulak tıkayan dünya sistemi virüsle savaşa gelince hepimiz aynı gemideyiz. Zengin fakir farketmiyor diyor. Bugün Kovit 19 yarın Movit 21 bundan sonra insanlığın kaderi doğanın intikam hırsıyla sürecek gibi. Ve insanlığın tatlı rüyası milenyum sonrasına kaldı.

Sorumlusu kim?

Dünya sistemi denen her şeyin para ile ölçüldüğü kapitalizm…

Pandemi yaşadığımız bu günlerden para kazananlarda var, hayatını kaybedenlerde. Yayınlanan raporlara baktığımızda başta bankalar ve büyük sermaye şirketleri olmak üzere önceki yıllara göre karları artmış. (Merak edenlere herkesin anlayacağı şekilde bir özet BBC’nin şu linkinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52303413) (isteyenler Milliyetin araştırmasından yararlanabilirler https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/zeynep-aktas/viruse-ragmen-sirketler-karda-6282873)

Kaybedenler yine büyük çoğunluk olan yoksullar, işçiler emekçiler. Evde kal, Maske mesafe temizlik söylemleri ne kadar inandırıcı? Türkiye’de sendikalar, sağlık meslek örgütleri ve muhalefet Kovid-19’un sınıfsal olduğu konusunda hemfikir. Halk sağlığı uzmanları çalışma yaşamındaki eşitsizliğe dikkat çekiyor. Bunların üstüne kayıt dışı göçmenleri, mültecileri ekleyin tablo dehşet verici. Aynı gemide olunmadığını istatiksel veriler ortaya koyuyor. Yine meraklısına (https://www.dw.com/tr/covid-19-yoksulları-daha-çok-vuruyor/a-54722955) (https://www.ntv.com.tr/dunya/pandemi-en-yoksullari-vurducorona-virus-100-milyon-yoksul-yaratti,rj_Q1xV72keUsktjpKIlVg) (http://www.objektifa.com/haber/21564/pandemi-sadece-yoksullari-ve-iscileri-vuruyor.html)

Anlaşılıyor ki adaletsizliği ve yoksulluğu yaratan dünya sistemi aynı zamanda adaleti ve gelir dağılımındaki dengeyi sağlayamaz.

Türkiye’de Kapanma süreçlerinin yaşandığı bu günlerde çalışmak ve üretmek zorunda kalan işçiler, emekçiler aldatılmaya kandırılmaya devam ediliyorlar. Pandemi önlemleri çerçevesinde İşten çıkarmaların yasaklandığı ilan edildi. Ücretsiz izin verilenler için günlük 39-47 lira arası yardım yapılacağı ki sadaka niyetine o da ‘İşsizlik fonundan’ verileceği bangır bangır duyuruldu. Ama işçilerin atılmasına devam edildi. İşsizler ve izinli sayılan işçiler açlıkla terbiye edilmeye çalışıldılar.

İşten çıkarmaların yasaklandığı kandırmacasıyla ‘Kod 29’ nedeniyle yüzbine yakın işçi işten atıldı. 4857 sayılı iş yasasında yer alan 25/2 maddesinde düzenlenen ‘Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri ve benzerleri nedenlerine dayalı işten çıkarma’ maddesinin (yani Hırsızlık, gasp, tecavüz gibi yüz kızartıcı suçlar) karşılığı olan SGK bildiriminde “Kod 29” adıyla anılan madde Pandemi günlerinde “işçi atma maddesi” olarak işlev görmeye başladı.

Eylemler ve itirazlar sonucu birtakım iyileştirmeler yapıldığı söyleniyor.

Gelelim Fotoğrafçılara;

Fotoğrafçılarda toplumda yaşayan değişik iş kollarında çalışan kayıt tutucular olarak evde, sokakta, işte bu günleri belgeliyorlar. Gelecek kuşaklara yaşananları gösterecek birikimler bırakıyorlar. Kimi belgesel kimi sanatsal…

Pandeminin ilk günlerinden itibaren fotoğrafçıların ana konusuda Korona günleri oldu. Pandeminin getirdiği teknolojiyi kullanma/öğrenme süreci de eklenince internet ve bilgisayarlar daha fazla hayatımıza girdi. Dersler, Kurslar, toplantılar Zoom gibi platformlara taşındı. Üretilen fotoğraflar sanal sergilere taşındı.

Yukarıda yazdıklarımdan hareketle günümüzde fotoğrafçılar aynı zamanda birer aktivist olarak da mücadelenin odağına katılmalılar diye düşünüyorum. Fotoğrafın bir işlevi de deşifre etmek olmalıdır. Alışılmış korona fotoğraflarının dışında fotoğrafları sizlerle paylaşmak istiyorum…

Evet gelelim fotoğraflara;

Fotoğrafçı, Diş hekimi Burcu Önal Yürüyen; Fotoğraflarında mesleğinin gereklerini yaparken yaşananlardan biraz da perde arkasında kalanları gösteriyor. Pek görmediğimiz açıdan kovid 19 ‘un gerçekliğini yaşatıyor.

Akademisyen Habip Koçak; Kendisi günlük yaşam ve portreler üzerine çalışmakta. Çektiği fotoğraflar Türkiye dışında özellikle İngiltere’den. Pandeminin insan ve sokak ilişkisini betimliyor…